Erich Fried


6 Mayıs 1921’de Viyana’da doğdu ve orada büyüdü. Babası nakliyeci, annesi grafikerdi. Lise yıllarında yazmaya başladı. 1938’deki Alman işgaliyle »Avusturyalı bir lise öğrencisiyken kovuşturmaya uğrayan Yahudiye dönüştürüldüğü« zamana dek bir çocuk tiyatrosunda oynadı. Babası Gestapo tarafından öldürüldü. Londra’ya kaçan Fried, sonraki aylarda da annesi ve yetmişin üzerinde insanı İngiltere’ye kaçırdı.

Savaş yıllarında yerine göre, kütüphaneci, süt kimyageri, fabrika işçiliği yaparak ayakta kalmaya çalıştı. Freier Deutscher Kulturbund[1] ve Young Austria[2], daha sonra Stalincileştirilmesinden dolayı 1944’de terk ettiği Kommunistischer Jugendverband[3] adlı gruplarla birlikte oldu. Aynı yıl, Avusturya PEN’inin göçmen yayınlarında Deutschland[4] adlı ilk şiir kitabı yayımlandı.

Fried, savaştan sonra kurulan birçok yeni dergide, 1950’li yılların ilk yarısında BBC Almanca yayınlarında politik yorumcu olarak çalıştı. 1968’de, BBC’nin değişmeyen soğuk savaş tutumu nedeniyle buradaki işinden ayrıldı. Daha önceyse Dylan Thomas çevirileri, ilk büyük şiir seçkisi Gedichte[5] ve tek romanı olan Ein Soldat und ein Mädchen[6] ile ün yapmıştı. 1963’ten sonraysa ise »47’liler Grubu«na aitti. Shakespeare oyunlarının ilk çevirileri de bu döneme rastlar. Her ne kadar Londra’dan ayrılıp Avusturya ya da Almanya’ya yerleşmeyi düşündüyse de 1950’li ve 60’lı yılların başındaki restorasyon dolayısıyla bu düşünceden vazgeçti.

1966’da, politik şiir üzerine (kendi arkadaşları arasında da) uzun tartışmalara yolaçan und Vietnam und[7] adlı şiir kitabı yayımlandı. Bunu izleyen yıllarda çok dolaştı. Konuşma, tartışma ve dayanışma etkinliklerine katıldı. Birçok siyasi sorun karşısında tavır aldı. (Basının tekelleşmesi, Prag baharının bastırılması, İsrail ve Filistinliler, polis saldırıları, politik tutukluların cezaevi koşulları.) Ve sonucunda birçok iftira, sansür ve mahkeme davasıyla uğraştırıldı. Siyasi düşmanı karşısında daima anlayışlı ve sevecen davranan Fried’in sevemeyeceği kadar çok düşmanı oldu.

1977 yılında ilk önemli ödülü olan »Prix International des Editeurs«ü[8] aldı. 100 Gedichte ohne Vaterland[9] adlı kitap bir sonraki yılda, ödülü veren yayınevlerince yedi dilde birden yayımlandı. Ancak 1979’da yayımlanan Liebesgedichte[10] adlı kitabı daha da başarılı oldu.

1986’da 29 düz yazıdan oluşan anılarını yayımladı. Mitunter sogar Lachen[11] 1992 güzünde yeniden yayımlandı.

Fried, Bremen Edebiyat Ödülü, Avusturya Devlet Ödülü, Georg Büchner Ödülü gibi büyük edebiyat ödüllerine ve üne ancak uzun zamandır ağır hastayken ve altmışını geçtikten sonra ulaştı.

Erich Fried, 22 Kasım 1988’de Almanya’daki bir okuma gezisi sırasında öldü ve Londra’da Kensal Green mezarlığında toprağa verildi.